หญิงแกร่งของ Obama

วรากรณ์ สามโกเศศ

มติชน

วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551

ปีที่ 31 ฉบับที่ 11212

ทุกความสำเร็จของผู้ชายจะมีผู้หญิงสนับสนุนอยู่เบื้องหลังเสมอ

Barack Obama ผู้กำลังจะเป็นประธานาธิบดีคนที่ 44 ของสหรัฐอเมริกาก็เช่นกัน

ผู้หญิงคนนี้คือยายของเขาผู้จากไปในวัย 86 ปี

สองวันก่อนหน้าที่เขาจะชนะเลือกตั้ง

เรื่องราวของเธอให้บทเรียนน่าสนใจแก่ยายคนอื่นๆ ทั่วโลก

Madelyn Lee Payne เกิดในเมือง Peru รัฐ Kansas

ในครอบครัวคริสเตียน Methodists พ่อแม่ของเธอไม่ดื่มเหล้า ไม่เล่นไพ่

หรือแม้แต่เต้นรำ บรรพบุรุษของเธอมาจากอังกฤษ

โดยอพยพมาอเมริกาในศตวรรษที่ 17 และ 18

เธอมีเชื้อสายไอริชและเยอรมันด้วย

สิ่งที่เธอภาคภูมิใจมากก็คือมีเชื้อสายของอินเดียนแดงเผ่า Cherokee

ปนอยู่ในสายเลือดเธอแต่งงานกับ Stanley Dunham

ผู้มาจากครอบครัวผู้ใช้แรงงานแห่งเมือง El Dorado รัฐ Kansas

ซึ่งแตกต่างจากครอบครัวของเธอ ครอบครัวของ Stanley

เป็น คริสเตียน Baptists

พ่อแม่ของเธอไม่เห็นชอบเมื่อแต่งงานกันในปี 1940 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง

Stanley หรือตาของ Obama สมัครเป็นทหาร

ส่วนยายใช้แรงงานช่วยประกอบเครื่องบิน Boeing B-29

ทั้งสองมีลูกสาวในปี 1942 ชื่อ Ann Dunham

เกิดในเมือง Fort Leavenworth ในรัฐ Kansas

ทั้งสองไม่ได้ร่ำรวย ต้องทำงานเต็มเวลาทั้งสองคน

เธอทำงานในภัตตาคารในขณะที่ Stanley เป็นผู้จัดการร้านขายเฟอร์นิเจอร์

ต่อมาทั้งสองย้ายจาก Kansas ไปอีกหลายรัฐ

และตั้งหลักแหล่งที่รัฐ Washington อยู่ระยะหนึ่ง

ทุกแห่งที่ไปทำงาน Stanley เข้าเรียนในมหาวิทยาลัย

และจบได้หลายปริญญาด้วยทุนการศึกษาตาม GI Bill

สิ่งหนึ่งที่ Madelyn Dunham ไม่เคยทิ้งก็คือการศึกษา

เธอเข้าเรียนบางวิชาใน University of Washington

และ University of California Berkeley

แต่ไม่ได้ปริญญาซึ่งเป็นสิ่งที่เธอใฝ่ฝันตลอดชีวิต

หลังจากAnn จบไฮสกูลที่รัฐ Washington

ทั้งสองย้ายมาตั้งหลักแหล่งถาวรที่รัฐฮาวาย Stanley

จัดการร้านเฟอร์นิเจอร์ที่ใหญ่ขึ้น

เธอเข้าทำงานในธนาคาร (Bank of Hawaii)

ในปี 1960 และอีก 10 ปีต่อมาก็เป็น Vice President

หญิงคนแรกของธนาคารAnn เข้าเรียนที่ University of Hawaii

และพบรักกับนักเรียนทุนบัณฑิตศึกษาจากประเทศ Kenya

และในปี 1961 ด้วยอายุเพียง 19 ปี

Ann ก็แต่งงานกับ Barack Obama Senior

และให้กำเนิดลูกชาย Barack Hussein Obama

(Hussein เป็นชื่อมุสลิมของปู่ของเขาที่ Kenya

ที่เปลี่ยนศาสนาจากคริสตังเป็นอิสลาม)

เมื่อ Obama อายุได้ 2 ขวบ พ่อแม่ก็แยกทางกัน Ann

แต่งงานใหม่กับคนอินโดนีเซีย Obama

อยู่กับพ่อเลี้ยงและแม่ที่จาร์กาตาเป็นเวลา 4 ปี

เมื่ออายุ 10 ปี Obama ก็ไปอยู่กับตาและยายที่ฮาวายตลอดชีวิตของการเป็นวัยรุ่น

เขาได้รับทุนการศึกษาจนจบปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย

และเรียนกฎหมายต่อที่มหาวิทยาลัยฮาวาร์ด

Obamaพบพ่อเขาอีกครั้งเดียวที่สนามบินที่ฮาวายตอนอายุ 11-12 ปี

พ่อเขาตายเมื่ออายุเพียง 50 ปีเศษ

Ann แม่ของเขากลับไปเรียนที่ฮาวายอีกครั้งจนจบปริญญาเอก ด้านมานุษยวิทยา

และไปทำงานโครงการพัฒนาขององค์การระหว่างประเทศ

เกี่ยวกับทุนกู้ยืมให้หญิงยากจนในอินโดนีเซีย

และประเทศด้อยพัฒนาหลายแห่ง

เธอเสียชีวิตเมื่ออายุ 52 ปี ด้วยโรคมะเร็ง

Obamaเล่าว่า เขาอยู่กับตาและยาย

และต่อมาน้องสาวต่างพ่อจากอินโดนีเซียก็มาอยู่ด้วยอย่างมีความสุข

ทั้งตาและยายทุ่มเทความรัก เสียสละเงินทองสนับสนุนทุนการศึกษา

ที่เขาได้รับเพื่อให้ได้เรียนในโรงเรียน Punahou อันมีชื่อเสียงของฮาวาย

เขาเล่าว่า ยายเป็นดั่งภูผาของครอบครัว

สอนเรื่องคุณธรรม การทำงานหนัก การเสียสละ การถ่อมตัว

และความแข็งแกร่ง ยายเป็นโมเดลในชีวิตของเขา

และประการสำคัญยายช่วยให้เขาไม่สับสนในชีวิต

ชีวิตของ Obama ตอนเป็นเด็กน่าจะสับสนในอัตลักษณ์ (Identity)

เขาเป็นลูกครึ่งผิวสีครึ่งอเมริกันครึ่ง Kenya เติบโตในครอบครัวผิวขาว

ที่สังคมรอบข้างคือคนพื้นเมืองฮาวายโดยมีคนผิวขาวเป็นชนกลุ่มน้อย

แถมบางส่วนของชีวิตไปเติบโตในอินโดนีเซีย

ดินแดนแห่งศาสนาอิสลาม

มีพ่อเลี้ยงเป็นคนเอเชียและมีน้องสาวเป็นลูกครึ่งอเมริกัน-อินโดนีเซียอีกด้วย

ยายเป็นผู้ช่วยให้เขาเข้าใจชีวิต มีความเข้าใจและมั่นใจในอัตลักษณ์

ไม่สับสนในชีวิตจนออกนอกลู่นอกทาง

สิ่งสำคัญที่ครอบครัว Dunham ให้ความสนใจตลอดคือ การศึกษา

ถึงแม้ครอบครัวจะไม่ร่ำรวยด้วยเงินทอง

แต่ก็จัดสรรเงินทองที่มีจำกัดไปที่การศึกษาหรือ "การลงทุนในตัวเอง"

เสมอในทุกขั้นตอนของชีวิตเข้าใจได้ไม่ยากว่าเหตุใด

Obama จึงรักยายของเขามาก

ยายผู้ใฝ่ฝันอยากได้ปริญญาแต่ไม่มีโอกาสเพราะต้องทำงานหนัก

เพื่อส่งเสียให้หลานได้รับการศึกษาที่ดีที่สุดพร้อมกับอบรมสั่งสอน

สิ่งที่เป็นคุณค่าสำคัญของชีวิตในชนบทไทย

ปู่ย่าตายายนับล้านคนที่เลี้ยงดูลูกหลาน

แทนพ่อแม่ที่ไปทำงานในเมืองและต่างประเทศ

ปู่ย่าตายายเหล่านี้ต้องรับผิดชอบอนาคตของลูกหลานในโลก

ที่เคลื่อนไหวอย่างรวดเร็วจนผู้ใหญ่ตามไม่ทัน

อนาคตของเด็กไทยนับล้านคนอยู่ในมือของผู้เฒ่าที่สังขารเสื่อมลงทุกวันตามวัย

ถึงจะรู้ว่าการศึกษาเป็นเรื่องสำคัญเหมือนยายของ Obama

ที่ประสบความสำเร็จสามารถผลิตประธานาธิบดีได้

แต่ก็คงไม่มั่นใจนักว่านอกเหนือจากการดูแลให้ไปโรงเรียนแล้ว

จะอบรมบ่มนิสัยอย่างไรภายใต้สภาพสังคมเศรษฐกิจสมัยใหม่

ภาครัฐและองค์กรภาคประชาชนควรให้ความสนใจ

และสนับสนุนช่วยเหลือให้ความรู้ความเข้าใจใน

การอบรมดูแลลูกหลานของผู้เฒ่าในชนบทเหล่านี้ที่มีอยู่เป็นจำนวนนับ

ล้านคนในปัจจุบันเพราะถือได้ว่าเป็นผู้มีบทบาทสำคัญยิ่ง

ในการกล่อมเกลาเยาวชนจำนวนมาก

ที่ต่อไปจะเป็นทรัพยากรสำคัญของชาติ

หน้า 6