สี่เหลี่ยมประชาธิปไตย

มติชน
วันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2552
ภาพประกอบ: มติชน

"ประเวศ"ชี้นักการเมืองรู้น้อย-สุจริตน้อย
มีสัตว์ร้าย 3 ตัวครอบอยู่ แนะพัฒนา
"สี่เหลี่ยมประชาธิปไตย""


ประเวศ"แนะหันมาพัฒนา"สี่เหลี่ยมประชาธิปไตย"
อย่าคับแคบแค่เรื่องของนักเลือกตั้ง
ประเทศไทยไม่สามารถรอองค์กรทางการเมืองให้ดีขึ้นได้
หากต้องสร้างสังคมให้เป็นอารยะประชาธิปไตย
ชี้นักการเมืองมี สัตว์ร้าย 3 ตัว

นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส และประธานมูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (มสช.)
กล่าวปาฐกถาพิเศษเรื่อง
"อารยะประชาธิปไตย... การสร้างความเข้มแข็งการเมืองภาคพลเมือง"
เมื่อวันที่ 10 มกราคม ที่ ศูนย์ประชุมสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์
มีการจัดเวทีร่วมคิดร่วมสร้างอารยะประชาธิปไตย เรื่อง
"กระบวนการมีส่วนร่วมของพลเมือง
และการใช้สิทธิตามรัฐธรรมนูญ 50 เพื่อสร้างสุขภาวะที่ดี"
ว่า ประชาธิปไตยควรเป็นสิ่งที่ดีงามมีความเป็นอารยะในตัวเอง
ไม่ควรมีคำว่าอารยะมาขยายความอีก
แต่ที่ผ่านมาประชาธิปไตยไปเชื่อมโยงกับเรื่องคอรัปชั่น
จนกลายเป็นอนารยะประชาธิปไตยไปเสีย
ทั้งๆ ที่คำๆ นี้ไม่ควรมีคำขยายอันใดอีก
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาประเทศไทยยังมองระบบประชาธิปไตยไม่ครบ
ยังจับส่วนเดียว มองแยกส่วนอยู่ ยังคงสนใจแต่องค์กรทางการเมือง
เช่น การมีสภาผู้แทนราษฎร มีพรรคการเมือง ทั้งที่จริงแล้วมีมากกว่านั้น
อีกทั้งยังติดมายาคติว่ารัฐธรรมนูญเป็นตัวสร้างประชาธิปไตย
ประเทศไทยจึงมีรัฐธรรมนูญมาแล้วถึง 18ฉบับ
ขณะที่ประเทศสหรัฐอเมริกามีรัฐธรรมนูญเพียงฉบับเดียว
และอังกฤษไม่มีรัฐธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์อักษรเลย

นพ.ประเวศกล่าวอีกว่า นอกจากนั้น
ประเทศไทยยังไม่ให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมประชาธิปไตย
ที่ใหญ่กว่าองค์กรทางการเมือง
เพราะวัฒนธรรมหมายถึงวิถีชีวิตร่วมกัน ความเชื่อร่วมกัน
และขนบธรรมเนียมประเพณี
วัฒนธรรมประชาธิปไตยจะไปกำกับองค์กรทางการเมืองให้เป็นกลไก
ในการสร้างประชาธิปไตย ไม่ให้กลายเป็นกลโกงเพราะขาดศีลธรรม
เหมือนดังที่ประเทศไทยเผชิญมานานกว่า 70 ปีแล้ว

"สถานการณ์ปัจจุบัน ประเทศไทยไม่สามารถรอองค์กรทางการเมืองให้ดีขึ้นได้
หากต้องสร้างสังคมให้เป็นอารยะประชาธิปไตย
เพราะถ้ายังปล่อยให้นักการเมืองที่มีอยู่เพียง 3,000-4,000 คน
อันเป็นกลุ่มก๊วนทางการเมืองที่มีความรู้น้อย ความสุจริตน้อย
แต่กลับมีมากในเรื่องของสัตว์ร้าย 3 ตัว คือ
ตัณหา อยากได้อยากมี
มานะ อยากใช้อำนาจเหนือคนอื่นและ
ทิฐิ เอาความคิดของตนเองเป็นใหญ่
ยังคงครองอำนาจโดยลำพัง
ก็จะนำความเดือดร้อนมาสู่ชาติบ้านเมืองมากมาย" นพ.ประเวศกล่าว

"ความจริงแล้วประเทศไทยมีหมู่บ้านและสถาบันการศึกษามากมาย
แต่กลับปล่อยให้ประชาธิปไตยเป็นความคับแคบแค่เรื่องของนักเลือกตั้ง
จึงต้องขยายเรื่องประชาธิปไตยให้กว้างขวางขึ้น
โดยหันมาพัฒนา "สี่เหลี่ยมประชาธิปไตย" ที่กอปรด้วย
1) คนไทยทุกคนเป็นพลเมืองชั้นที่ 1
2) จิตสำนึกประชาธิปไตย
3) การกระจายอำนาจ และ
4) ประชาชนมีส่วนร่วมในกิจการสาธารณะ"
นพ.ประเวศกล่าว