เปิดฟ้าส่องโลก
นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย
วันที่กดแป้นคอมพิวเตอร์เขียนเปิดฟ้าส่องโลกฉบับวันนี้
ผมเพิ่งกลับจากการไปพูดรับใช้พี่น้องจังหวัดมุกดาหาร
สกลนคร นครพนม และจังหวัดใกล้เคียง
เมื่อจบงานการสัมมนา
อาจารย์โรงเรียนท่านหนึ่งบอกว่า
อยากให้นิติภูมิเล่าเรื่องลาวในเปิดฟ้าส่องโลกให้มากหน่อย
ครูบาอาจารย์เองอยากได้ไปสอนนักเรียน
ท่านว่าหลักสูตรการศึกษาของไทยเป็นยังไงก็ไม่รู้
ให้นักเรียนภาคอีสานเรียนเรื่องอเมริกา อังกฤษ
ออสเตรเลีย ฯลฯ เรียนประเทศอะไรไกลตัวทั้งนั้น
แต่เรื่องเพื่อนบ้านที่มีพรมแดนประชิดติดกันอย่างลาว
กลับไม่สอน นักเรียนไทยที่เห็น
บ้านคนลาวซีกโน่นของแม่น้ำโขงทุกวัน
บางคนยังไม่ทราบว่าลาวมีความเป็นมาอย่างไร
มีการปกครองเป็นอย่างไร
ผมเรียนอาจารย์ว่า อ้า มันก็คือกันนั่นแหละครับ
ท่านเองมองเห็นวัตถุที่อยู่ไกลไปตั้งสิบเมตร ยี่สิบเมตร
แต่ท่านมองไม่เห็นขนตาตัวเอง อ้า ไม่รู้ว่ามีกี่เส้น
อาจารย์ท่านครับ เชื่อกันว่าแรกเริ่มเดิมทีลาว
อยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรน่านเจ้า
ท่านผู้ใดเคยอ่านตำนานของลาวก็คงจะเคยได้ยินขุนบรม ขุนลอ ฯลฯ
ซึ่งท่านเหล่านี้มีลูกหลานสืบต่อกันมาจนถึงสมัยพระเจ้าฟ้างุ่ม
พระเจ้าฟ้างุ่มทรงรวมอาณาจักรล้านช้างได้สำเร็จ
และมีกษัตริย์ปกครองสืบต่อกันมาหลายพระองค์ อาทิ พระเจ้าไชยเชษฐาธิราช
องค์นี้ทรงมีความสัมพันธ์อันแนบแน่นกับพระมหากษัตริย์
ของไทยในรัชสมัยของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
บั้นปลายท้ายต่อมา เชื้อพระวงศ์ลาวแก่งแย่งราชสมบัติกัน
อาณาจักรล้านช้างแตกแยกออกเป็น 3 อาณาจักร คือ
อาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์
และอาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์ ต่างฝ่ายต่างเป็นอิสระ ไม่ขึ้นแก่กัน
และต่างฝ่ายต่างไปดึงเอามหาอำนาจซึ่งเป็นเพื่อนบ้านมาค้ำจุนสถานะกษัตริย์ของตนเอง
ไม่ว่าสยาม พม่า หรือญวน
อาณาจักรของลาวทั้ง 3 แห่งตกเป็นเมืองขึ้นของอาณาจักรสยาม
เมื่อ พ.ศ.2321 หรือเมื่อ 231 ปีมาแล้ว ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ผู้อ่านท่านก็คงทราบนะครับว่า ตลอดรัชกาลของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
มีศึกสงครามเกี่ยวข้องกับประเทศต่างๆ โดยเฉพาะประเทศเพื่อนบ้านมากถึง 12 ครั้ง
จนพระราชอาณาเขตของไทยขยายออกไปอย่างกว้างขวาง
สงครามที่เกี่ยวดองหนองยุ่งกับลาวก็ศึกเมืองจำปาศักดิ์ พ.ศ.2319
และศึกตีเวียงจันทน์ พ.ศ.2321
เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ของไทยสวรรคต
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ของไทยเสด็จขึ้นครองราชย์
เจ้าอนุวงศ์ผู้ครองเมืองเวียงจันทน์เห็นว่าเป็นช่วงผลัดแผ่นดิน
จึงคิดตั้งตัวเป็นใหญ่ ได้ก่อการกบฏยกทัพมาตีหัวเมืองทางภาคอีสานของไทย
แล้วยกทัพลงมายึดเมืองนครราชสีมา
กวาดต้อนผู้คนในเมืองนครราชสีมาให้อพยพไปเมืองเวียงจันทน์
ในระหว่างที่กองทัพของลาวพักไพร่พลและเชลยชาวเมืองนครราชสีมาอยู่ที่ทุ่งสัมฤทธิ์นั้น
ท้าวสุรนารีนำครัวเรือนชาวนครราชสีมาลุกฮือต่อต้านกองทัพเจ้าอนุวงศ์
ภายหลังฝ่ายไทยจับเจ้าอนุวงศ์และครอบครัวได้ รัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
ให้จำขังไว้ในกรุงเทพฯ ต่อมาเจ้าอนุวงศ์ถึงแก่ ความตายในที่คุมขัง
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ดินแดนลาวเปลี่ยนไป
อยู่ภายใต้อิทธิพลฝรั่งเศส ภายหลังฝรั่งเศสใช้เรือรบปิดอ่าวไทย
เพื่อบังคับให้ยกดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง รวมทั้ง ดินแดนอื่นๆ
ลาวถูกรวมเป็นอินโดจีนของฝรั่งเศส เมื่อ พ.ศ.2436
สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ขบวนการลาวอิสระประกาศเอกราชให้ลาวเป็นประเทศ
แต่เมื่อญี่ปุ่นแพ้สงคราม ฝรั่งเศสก็กลับเข้ามาปกครองลาวอีก
ต่อมาพวกเวียดมินห์ปลดปล่อยเวียดนามออกจากฝรั่งเศสได้
ฝรั่งเศสจึงยอมให้ลาวประกาศเอกราชบางส่วนได้เมื่อ พ.ศ.2492
และได้รับเอกราชสมบูรณ์เมื่อ พ.ศ.2496
ผู้ที่มีบทบาทในการประกาศเอกราชคือ เจ้าสุวรรณภูมา เจ้าเพชรราช และเจ้าสุภานุวงศ์
โดยมีพระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาศรีวิธา ล้านช้างร่มขาวพระราชอาณาจักรลาว
บรมเชษฐาขัติยสุริยวรมัน พระมหาศรีสว่างวรมัน
หรือเจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์เป็นพระมหากษัตริย์
ยุคนี้นี่แหละครับ ที่มีการรวม 3 อาณาจักรเดิม คือ ล้านช้างหลวงพระบาง
ล้านช้างเวียงจันทน์ และล้านช้างจำปาศักดิ์
กลับเป็นอาณาจักรเดียวกันอีกครั้ง
พ.ศ.2502 เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์เสด็จสวรรคต
พระบาทสมเด็จพระเจ้าเชษฐาขัติยวงศา พระมหาศรีสว่างวัฒนา
ขึ้นครองราชย์เป็นเจ้ามหาชีวิตแทน
พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ลาวพระองค์สุดท้าย
เมื่อลาวเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
เมื่อ พ.ศ.2518.
