กรรณิการ์ ฉิมสร้อย
มติชน
วันที่ 03 ธันวาคม พ.ศ. 2552
 ในพระตำหนักจิตรลดารโหฐานนั้นนอกจากจะเป็นที่กำเนิดของโครงการ ในพระราชดำริมากมายแล้ว ยังเป็นที่อยู่อาศัยของสรรพสัตว์ทั้งหลายอีกด้วย จากคำบอกเล่าของผู้ที่เคยทำงานใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาท ทำให้ทราบว่าบรรดาสัตว์ที่เข้าไป อาศัยในบริเวณพระตำหนักจิตรลดาฯนั้น มีทั้งที่มาเองตามธรรมชาติ เช่น นกชนิดต่างๆ และสัตว์ที่ข้าราชบริพารนำมาปล่อยไว้ อย่างปลา เต่า ส่วนกลุ่มสัตว์ที่พิการบาดเจ็บ และได้พระราชทานชีวิตใหม่ให้ก็มี เช่น "กะลา" ลิงที่มือติดอยู่ในกะลามะพร้าวเมื่อปี 2542 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงนำมาเลี้ยงไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ "กะละมัง" ลิงอีกตัวที่เพชรบุรี ขาถูกมัดเป็นเงื่อนติดกับกะละมัง ก็นำมารักษาจนหายดีแล้วปล่อยคืนสู่ฝูง ยังมีสุนัขจรจัดชื่อ "สีนวล" ซึ่งถูกรถชนบาดเจ็บเดินไม่ได้ ก็โปรดให้นำมารักษาที่โรงพยาบาลสัตว์ ภายในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และให้ทำล้อให้ใส่เดิน ในที่สุดก็ได้ไปอยู่ที่วังไกลกังวล "ลุงมอม" สุนัขเพศผู้และเป็นโรคไตวายเรื้อรังก็อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์ เมื่อรักษาหายแล้วก็ไปอยู่ที่วังไกลกังวลเช่นกัน  รวมถึง "แป้งจี่" และ "หมูตั้ง" ที่ประสบอุบัติเหตุมาด้วย นอกจากนี้ยังมีสุนัขจรจัดอีกมากมายที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณทรงเลี้ยงไว้ให้มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น สำหรับสุนัขทรงเลี้ยงนั้นมีตั้งแต่พันธุ์ดัลเมเชี่ยน บาเซนจิ เซนต์เบอร์นาร์ด และพันธุ์ผสมกับสุนัขจรจัด รวมแล้วเมื่อปี 2548 มีอยู่ประมาณ 70 กว่าตัว แต่ก่อนสุนัขทรงเลี้ยง ที่ทรงเลี้ยงไว้ก็เพื่อพระเกษมสำราญของพระองค์ท่าน "คุณโจโฉ" เป็นสุนัขพันธ์เกรทเดน ทรงเลี้ยงเมื่อก่อน พ.ศ.2500 "คุณสุดหล่อ" และ "คุณหมามุ่ย" เป็นสุนัขพันธุ์ดัลเมเชี่ยน "คุณซูซี่" และ "คุณคุกกี้" เป็นสุนัขพันธุ์คอกเกอร์ สแปเนียล แต่เดิมภายในพระตำหนักจิตรลดาฯเคยมีเพียงเท่านี้ ท่านผู้หญิงบุตรี วีระไ  วทยะ รองราชเลขาธิการ เคยบอกเล่าว่าแต่ก่อนท่านทรงโปรดคุณวานร ซึ่งมีนิสัยดุ เมื่อสิ้นคุณวานร ท่านก็ไม่ได้เลี้ยงสุนัขกว่า 10 ปี จนมาพบคุณทองแดง โดยเฉพาะ "คุณทองแดง" มีความผูกพันและจงรักภักดีต่อพระเจ้าอยู่หัวมาก เรื่องของสุนัขทรงเลี้ยงนั้น มีมากมายหลายสุนัข "คุณมะลิ" เป็นสุนัขข้างถนน ขนยาวสีขาว "คุณทองกวาว" เป็นสุนัขจรจัดที่อยู่บริเวณร้านตัดผมแห่งหนึ่ง "คุณทองแท้" เป็นสุนัขเพศผู้ พันธุ์บาเซนจิ ที่มีผู้นำเข้ามาจากเยอรมนีมาถวาย กระทั่ง "คุณทองแดง" ได้เข้ามา คุณทองแดงเป็นสุนัขจรจัดบริเวณซอยศูนย์แพทย์พัฒนา ถนนพระราม 9 ทรงนำมาเลี้ยงและมีลูกกับ "คุณทองแท้" จำนวน 9 สุนัข พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานชื่อให้เป็นชื่อขนมที่มีคำว่า "ทอง" และพระราชทานนามสกุลว่า สุวรรณชาด คุณทองเย็น (เพศเมีย) และคุณทองอยู่ (เพศผู้) เป็นสุนัขพันธุ์บาเซนจิ ทั้งคู่ มีลูกสุนัข 7 สุนัข ในตระกูล "น้ำ" คุณน้ำฝน คุณน้ำชา เพศผู้ มีลูกกับคุณทองหยอด คุณน้ำตาล คุณน้ำนวล คุณน้ำฟ้า คุณน้ำมันปาล์ม คุณหิรัญวารี เพศเมีย มีลูกกับคุณทองพลุ จำนวน 6 สุนัข ในตระกูล "นิล" เป็นสุนัขเพศผู้ และมีสีดำทั้งหมด คุณนิลเอก คุณนิลพานร คุณนิลพัท คุณนิลขัน คุณนิลนนท์ คุณนิลเกสร  คุณทองหยอด ลูกของคุณทองแดง มีลูกกับคุณน้ำชา เมื่อวันที่ 14 มกราคม พ.ศ.2547 จำนวน 8 สุนัข ในตระกูล "ข้าว" คุณข้าวโพดเทียน คุณข้าวตอกดอกไม้ คุณข้าวหลามตัด คุณข้าวคลุกกะปิ คุณข้าวเหนียวมะม่วง คุณข้าวแดงแกงร้อน คุณข้าวตังทรงเครื่อง คุณข้าวเกรียบว่าว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชปรารภเกี่ยวกับทองแดง ในหนังสือเรื่องทองแดงไว้ตอนหนึ่งว่า "ทองแดงเป็นสุนัขที่ไม่ธรรมดา มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะเรื่องความกตัญญูรู้คุณ ทรงยกย่องทองแดงอยู่เสมอ มีสัมมาคารวะ และมีกิริยามารยาทเรียบร้อย เจียมเนื้อเจียมตัว รู้จักที่ต่ำที่สูง เวลาเข้าเฝ้าฯ จะนั่งอยู่ต่ำกว่าเสมอ แม้จะทรงดึงตัวขึ้นมากอด แต่ทองแดงก็จะทรุดตัวลงหมอบกับพื้น และทำหูลู่อย่างนอบน้อม คล้ายกับแสดงอาการว่า ไม่อาจเอื้อม" ทองแดง เป็นสุนัขทรงเลี้ยงที่มีความเฉลียวฉลาดและจงรักภักดี เป็นลูกของ "แดง" สุนัขจรจัดที่อาศัยอยู่ในบริเวณซอยศูนย์แพทย์พัฒนา บริเวณใต้ทางด่วนรามอินทรา เขตวังทองหลาง ซึ่งชาวบ้านในซอยช่วยกันเลี้ยงดูให้อาหารรวมกับสุนัขจรจัดตัวอื่นๆ อีก 4 ตัว ทองแดงถือกำเนิดขึ้นในคืนวันที่ 7 พฤศจิกายน 2541 โดยมีพี่น้องร่วมท้องแม่แดง 7 ตัว เป็นตัวผู้ 1 และตัวเมีย 6 ด้วยความที่ "ทองแดง" มีลักษณะพิเศษต่างจากพี่น้องสุนัข คือมีสายสร้อยรอบคอครึ่งเส้น มีถุงเท้าขาวทั้ง 4 ขา มีหางม้วนและปลายหางดอกสีขาว รวมถึงมีจมูกแด่น ซึ่งลักษณะพิเศษดังกล่าวเหมือนกันกับ "ทองดำ" สุนัขทรงเลี้ยงซึ่งถือกำเนิดหลังทองแดงเพียง 1 วัน ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรับสุนัขตัวน้อยไว้ เพื่อให้เป็นแฟนกับทองดำพร้อมทั้งพระราชทานชื่อให้ว่า "ทองแดง" โดยทองแดงได้เข้าเฝ้าฯ ถวายตัวเมื่อมีวันที่ 13 ธันวาคม 2541 ซึ่งขณะนั้นทองแดงมีอายุได้เพียง 5 สัปดาห์ ด้วยความที่คุณทองแดงยังเป็นลูกสุนัขอยู่ เมื่อเข้ามาอยู่ที่วังสวนจิตรลดา จึงต้องอาศัยกินนมจากแม่มะลิ สุนัขเทศ ซึ่งเพิ่งให้กำเนิดลูกสุนัขจำนวน 9 ตัวหลังคุณทองแดง วันที่คุณทองแดงเดินทางไปถวายตัวนั้น คุณทองแดงร้องไห้มาตลอดทางจากวังทองหลางมายังวังสวนจิตรลดา แม้ว่าผู้ที่พามาจะทำวิธีอย่างไรก็ไม่หยุดร้องไห้ก็ตาม แต่ทันทีที่ได้ถวายตัว คุณทองแดงก็หยุดร้องไห้ แล้วคลานมาซุกที่พระเพลาเหมือนกับจะฝากชีวิตไว้กับพระองค์ จากนั้นก็หลับสนิทที่พระเพลาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จากลักษณะเด่นของคุณทองแดง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงค้น ในหนังสือที่ทรงรำลึกได้ว่าเคยทอดพระเนตร พบว่า คุณทองแดงมีลักษณะบางประการคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์ "บาเซนจิ" ซึ่งสุนัขพันธุ์นี้ยังไม่ค่อยแพร่หลายในเมืองไทยนัก จากการค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับสุนัขพันธุ์ดังกล่าว ทำให้พระองค์เข้าพระทัยถึงจิตวิทยาในการเลี้ยงดูสุนัขพันธุ์นี้ พร้อมทั้งได้สอนและแสดงให้พี่เลี้ยง ตลอดจนครูฝึกได้ทราบว่า ควรจะปฏิบัติอย่างไรกับสุนัขพันธุ์บาเซนจิ ลักษณะเด่นของสุนัขพันธุ์บาเซนจิคือ ไม่เห่า ไม่มีกลิ่นตัว มีท่วงท่าสง่างาม ซึ่งคุณทองแดงมีขนาดตัวใหญ่กว่า สุนัขพันธุ์บาเซนจิทั่วไป พระองค์จึงทรงเรียกคุณทองแดงว่า เป็นสุนัขพันธุ์ไทยซูเปอร์บาเซนจิ คุณทองแดงนับว่าเป็นสุนัขที่ฉลาดและรู้ภาษามาก ไม่ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะรับสั่งกับคุณทองแดงอย่างไร ก็จะรู้เรื่องและทำตามทุกอย่าง ร.ต.บุญสิงห์ คุ้มสกุล รองหัวหน้าชุดครูฝึกสุนัขทรงเลี้ยง ให้สัมภาษณ์ถึงคุณทองแดงว่า ขณะอยู่ที่วังไกลกังวลนั้น ทุกวันเวลา 08.00 น. จะรับคุณทองแดงไปให้หมอตรวจสุขภาพ จากนั้นก็จะพาว่ายน้ำออกกำลังเป็นกรณีพิเศษ เพราะสุนัขทรงเลี้ยงอื่นจะต้องตื่นตี 5 เพื่อวิ่งออกกำลัง และพาไปอาบน้ำ ทานมื้อกลางวัน เสร็จแล้วจึงพาคุณทองแดงกลับขึ้นพระตำหนักถวายงาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ประมาณบ่ายสอง และกลับลงมาประมาณ 5-6 โมงเย็น ปัจจุบันคุณทองแดงมีสุขภาพแข็งแรงดี ส่วนคุณทองหลางมีอาการเจ็บที่ข้อสะโพกจึงใช้วิธีธาราบำบัด เมื่อว่ายน้ำอย่างต่อเนื่องทำให้อาการดีขึ้น คุณทองแดงมีอุปนิสัย เรียบร้อย น่ารัก ฉลาด นอบน้อม และไม่ดื้อ ในตอนเย็นจะตามเสด็จ ทรงออกกำลังกายภายในตำหนักบ้าง และที่ชายทะเลบ้าง คุณทองแดงจะชอบ การวิ่งเก็บของที่โยนให้ตามชายหาดเป็นพิเศษ  ปัจจุบันมีสุนัขทรงเลี้ยง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะทรงจำได้หมดว่าชื่ออะไร น้ำหนักเท่าไร หากพระองค์มีพระราชกรณียกิจที่ต้อง เสด็จพระราชดำเนินไปที่ไหน อย่างที่พระตำหนักจิตรลดาฯ หรือที่ใดก็ตาม คุณทองแดงจะต้องติดตามถวายงานรับใช้ทุกที่ พระองค์ท่านทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดไม่ได้ ทั้งต่อมนุษย์และสรรพสัตว์ หน้า 21 |
