ธีรมหาราชรำลึก

๏ธ เสด็จสวรรคตคล้อย ครบวัน นี้นา
ฉัฎฐธีรมหาราชัน เลื่องหล้า

ยอดปราชญ์ฉลาดสรรพ์ ศิลป ศาสตร์เฮย
เทิดพระเกียรติเกริกฟ้า โลกซ้องสรรเสริญ

ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม

ข้าพระพุทธเจ้า
หนังสือพิมพ์ "ไทยรัฐ"

(รพินทร์ พันธุโรทัย ร้อยกรอง)

http://teetwo.blogspot.com/2009/11/100.html

วันที่ 25 พฤศจิกายนของทุกปี ตรงกับวันคล้ายวันสวรรคต
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6
ซึ่งทรงประกอบพระราชกรณียกิจที่เป็นประโยชน์
อย่างมากมายมหาศาลต่อประเทศชาติ
ทั้งในด้านการคมนาคม การปกครอง กิจการเสือป่าและลูกเสือ

รวมทั้งด้านศิลปวัฒนธรรม และด้านวรรณคดี

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เสด็จสวรรคต ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน
ภายในพระบรมมหาราชวัง
เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 เวลา 1 นาฬิกา 45 นาที
โดยได้อัญเชิญพระบรมศพไปประดิษฐาน
ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทรวม
พระชนมพรรษาได้ 45 พรรษา
และเสด็จดำรงสิริราชสมบัติได้ 15 พรรษา
แต่รัชกาลที่ 7 ทรงมีพระราชประสงค์
กำหนดวันสวรรคตของรัชกาลที่ 6
เป็นวันที่ 25 พฤศจิกายน
และถือว่าวันพระมหาธีราชเจ้า ตรงกับวันที่ 25 พฤศจิกายน

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 6 แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์
เสด็จพระราชสมภพเมื่อ วันเสาร์ เดือนยี่ ขึ้น 2 ค่ำ ปีมะโรง
ตรงกับวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2423 เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 29
ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เสวยราชสมบัติเมื่อวันเสาร์ที่ 23 ตุลาคม ปีจอ พุทธศักราช 2453

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ทรงพระราชอัจฉริยภาพและทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจในหลายสาขา
ทั้งด้านการเมืองการปกครอง การทหาร การศึกษา
การสาธารณสุข การต่างประเทศ และที่สำคัญที่สุด คือ
ด้านวรรณกรรมและอักษรศาสตร์
ได้ทรงพระราชนิพนธ์บทร้อยแก้วและร้อยกรองไว้นับพันเรื่อง
กระทั่งทรงได้รับการถวายพระราชสมัญญาเมื่อเสด็จสวรรคตแล้วว่า
"สมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า" พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ใน
พระราชวงศ์จักรีพระองค์แรกที่ไม่มีวัดประจำรัชกาล
แต่ได้ทรงมีการสถาปนาโรงเรียนมหาดเล็กหลวง
หรือวชิราวุธวิทยาลัยในปัจจุบัน ขึ้นแทน
ด้วยทรงพระราชดำริว่าพระอารามนั้นมีมากแล้ว
และการสร้างอารามในสมัยก่อนนั้นก็
เพื่อบำรุงการศึกษาของเยาวชนของชาติ
จึงทรงมีพระราชดำริให้สร้างโรงเรียนขึ้นแทน

พระบรมราชานุสาวรีย์แห่ง แรกของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
สร้างแล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2485 ประดิษฐาน ณ สวนลุมพินี
ซึ่งเป็นบริเวณที่ดินส่วนพระองค์ ที่พระราชทานไว้เป็นสมบัติของประชาชน
เพื่อจัดงานสยามรัฐพิพิธภัณฑ์ แสดงสินค้าไทยแก่ชาวโลกเป็นครั้งแรก
เพื่อบำรุงเศรษฐกิจและพาณิชยกรรมของประเทศ
และทรงตั้งพระราชหฤทัยว่า เมื่อเสร็จงานแล้ว
จะพระราชทานเป็นสวนสาธารณะพักผ่อนหย่อนใจแห่งแรกในกรุงเทพฯ

ทั้งนี้ ในวันคล้ายวันสวรรคตของทุกปี วันที่ 25 พฤศจิกายน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว หรื อผู้แทนพระองค์
จะเสด็จพระราชดำเนินไปทรงวางพวงมาลา ถวายบังคมพระบรมราชานุสาวรีย์
ณ สวนลุมพินี มีหน่วยราชการ หน่วยงานเอกชน นิสิตนักศึกษา
พ่อค้าประชาชนจำนวนมากไปวางพวงมาลาถวายราชสักการะ

ในพ.ศ. 2524 องค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์
และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO)
ได้ยกย่องพระเกียรติคุณของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ว่าทรงเป็นบุคคลสำคัญของโลก ผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม
ในฐานะที่ทรงเป็นนักปราชญ์ นักประพันธ์ กวี
และนักแต่งบทละครไว้เป็นจำนวนมาก